Het blijft merkwaardig dat de discussie over de vraag hoe de bloggen zich verhoudt tot journalistiek nu al jaren zorgt voor begripsverwarring, drogredenen en andere onzuivere redeneringen. Een goed voorbeeld daarvan is de discussie tijdens weblogconferentie Blog08 op 24 oktober 2008.
Mankerende vergelijkingen zijn typisch voor het niveau van het debat: “Vragen of bloggen journalistiek is, is vragen of aardbeienijs ook ijs is,” aldus mediablogger Paul Bradshaw, die de hele discussie maar tijdverspilling vindt. Op dezelfde manier is het natuurlijk allemaal een vorm van communicatie, maar daar schiet je niks mee op, want dan valt reclame, voorlichting en propaganda ook allemaal onder ‘ijs’.
De discussie over blogs en journalistiek is wel degelijk relevant, omdat de journalistiek eisen stelt aan de gehanteerde methode om de feiten te bepalen. Het belangrijkste kenmerk daarvan is verifieerbaarheid: het moet mogelijk zijn om de werkwijze van de journalist te controleren en na te gaan of hij of zij op een betrouwbare manier tewerk is gegaan. Je zou kunnen zeggen dat er pas sprake is van journalistiek als aan die eisen van waarheidsvinding is voldaan.
In de wetenschap werkt het overigens op dezelfde manier: de controleerbaarheid van de methode is het enige houvast in het wetenschappelijk debat. Als bloggers op dezelfde controleerbare manier tewerk gaan verschillen hun publicaties niet van de journalistiek. Werken ze anoniem, is op geen enkele manier duidelijk hoe ze aan hun informatie komen en welke bronnen ze daarvoor hebben gebruikt dan kun je niet spreken van journalistiek. Anonieme bloggers zijn oncontroleerbaar en vallen daar dus per definitie buiten. Als het journalistiek is, dan moeten we er van op aan kunnen (als publiek) dat de informatie redelijk betrouwbaar is en dat bronnen zijn gecheckt, anders is het een andere vorm van publiceren. Journalistiek is geen reclame, geen fictie en geen propaganda. Dat journalisten zich niet altijd aan hun eigen standaarden houden, is overigens nog geen reden om deze definitie te laten vallen.
Als je iets journalistiek noemt kun je er dus kwaliteitseisen aan stellen en dat mis je bij bloggen. Alles kan in de blogosphere, onthullingen, feiten, fictie, geruchten, reclame, propaganda, hatemail, bedreigingen, enzovoorts. Verificatiemogelijkheden zijn er meestal niet en in die gevallen heeft bloggen vaak weinig te maken met journalistiek als waarheidsvinding.
Vreemd dat die discussie telkens zo uit de hand loopt, dat moet te maken hebben met het gevoel bij de bloggers dat ze door de journalistiek nog steeds niet serieus worden genomen, terwijl ze zoveel interessante dingen doen. Dat doen ze ook, maar de vraag naar de verificatiemogelijkheden blijft te vaak onbeantwoord.
Voor reacties op De Nieuwe Reporter klik hier
