'Vrienden tot de deadline ons scheidt.'

Vier jaar lang liep Pieter van Os rond op het Binnenhof en maakte de verstrengeling tussen politici en media mee. Kunnen journalisten politici maken of breken, of overschatten we de macht van de media?

Recensie van het boek van NRC Handelsblad redacteur Pieter van Os 'Wij begrijpen elkaar uitstekend. De permanente wurggreep van pers en politiek. Prometheus · Bert Bakker Amsterdam. Gepubliceerd in NRC Handelsblad van 14 september 2013.

Het is lang geleden dat de parlementaire pers zich beperkte tot een verslag van de woorden die de politici in de Tweede Kamer uitspraken. Tegenwoordig richt de politieke verslaggeving zich juist op alles wat zich rond de Kamer afspeelt, in de wandelgangen, in Nieuwspoort of aan de zogenaamde 'patatbalie', de gang waar journalisten en politici elkaar spreken en die ook vaak op tv te zien is als een bewindspersoon belaagd wordt door cameraploegen. Tijdens debatten of het wekelijks vragenuurtje zijn er soms meer parlementariërs buiten dan in de zaal, omdat ze weten dat daar meer te halen valt. In die wandelgangen wordt nieuws ingestoken, informatie gelekt, een kwestie gespind, een tegenstander gediskwalificeerd, kortom écht nieuws gemaakt en politiek bedreven.

Goed nieuws: het valt reuze mee met de knip- en plakjournalistiek. En het is niet erger dan vroeger

Peter Vasterman

Het is jammer dat Anne Kroon de resultaten van haar onderzoek naar persberichten van Nederlandse universiteiten in het DNR artikel presenteert onder de vlag van de opmars van de knip- en plakjournalistiek. Niet alleen de kop boven het artikel verwijst daarnaar, maar ook de derde alinea waarin Nick Davies aan bod komt met zijn ‘alarmerende term churnalism’. Dat is de man die in zijn veelgeprezen boek Flat Earth News (2008) niet alleen achteraf heeft voorspeld dat de milleniumbug een hoax was, maar die ook beweerde dat maar liefst 80 procent van al het nieuws in de Britse media uit de koker van de PR afkomstig was. Dat cijfer viel overigens zo hoog uit omdat de onderzoekers uit Cardiff waar Davies zich op baseerde, ten onrechte persberichten en berichten van persbureaus bij elkaar optelden. [1]

Het verbaast me dan ook niet dat Marcel van Lingen, hoofdredacteur van het ANP, zich in zijn kuif gepikt voelde door het stuk van Anne Kroon. Want volgens haar onderzoek zou het ANP, meer dan andere media, zich schuldig maken aan het ‘zonder toegevoegde informatie’ doorplaatsen van persberichten van de Nederlandse universiteiten. Dat bijna 40 procent (soms is in de scriptie sprake van 30 procent) van de persberichten zo op het ANP-net terecht kwam, acht Kroon ‘zorgwekkend,  ‘omdat uit eerder onderzoek blijkt dat journalisten informatie van persagentschappen niet consequent controleren. Het is dus mogelijk dat PR-kopij via persagentschappen in de nieuwsmedia terecht komt.

De kranten daarentegen worden vrijgepleit “van massale copy-paste journalistiek.” Of het ANP daadwerkelijk de doorgeplaatste persberichten niet checkt, kan Anne Kroon natuurlijk niet beantwoorden met haar inhoudsanalyse. Daar had de ANP-hoofdredacteur een punt.

No, not everyone is a journalist and it takes money and effort to produce news

Published in NRC Handelsblad August 20, 2013.

‘Everyone journalist’, that was the telling title of the three-part documentary about the crisis in journalism, shown on Dutch public broadcasting past summer. In the many discussions on the future of journalism that is a recurring theme. Journalists have lost their monopoly on news, because nowadays anyone with a smart phone can easily capture news and share it online immediately. Anyone can do it, so the argument goes; no special qualifications or skills are needed to be a journalist. Breaking news is faster on Twitter than in the ‘old’ media. Moreover, citizens are not prepared anymore to obediently wait for the media to tell them what the news of the day is. They actively search the web, create their own news menu, add comments and share it online. News is everywhere and it is free. The people of the old media are still daydreaming about their glorious past instead of investing in innovations such as projects with ‘twitterati’, bloggers or ‘citizen journalists’. The old school reporters have no idea that their professional fort is about to collapse. That was the message of the documentary, which was completely in line with the present dominant discourse about the future of journalism.

The problem is that it is mainly based on caricatures of both the news and the profession of the journalist, resulting in underestimating the significance that professionals have for independent and reliable news. There is a crisis in the media indeed: the Internet systematically undermined the classical commercial model of the media with subscribers and advertisers. But a problem with the business model is something else than an alleged crisis in professional journalism and the important values it represents.

Lees de discussie met Jay Rosen en de reacties op DNR

lees hier de reacties op De Nieuwe Reporter
En hier de discussie met Jay Rosen op Facebook
Lees ook dit stuk over Jay Rosen:  PressThink Blogger Jay Rosen Admits DigitalZealots Were Wrong About Many Things

Awayness, hoe goeroes als Jay Rosen ons met buzzwords het bos insturen

In het themanummer van 3 september van de Columbia Journalism Review onder de titel What is journalism for? krijgt nieuwe media goeroe Jay Rosen de kans om er weer eens een nieuwe definitie van journalistiek tegenaan te gooien. Het gaat volgens hem niet om de vraag ‘wie is journalist?’, maar om ‘wat is journalistiek?’

 En wat is het antwoord volgens Rosen, de grand old man van civic journalism? Na wat omzwervingen langs de Koopman van Venetië van Shakespeare, een Engelse vissersdorpje met 200 inwoners en de Mexicaanse dichter Octavio Paz komt hij tot de niet bepaald wereldschokkende conclusie dat journalistiek een venster op de wereld biedt en daarmee een oplossing voor het probleem van ‘the rising “awayness” of things. 

“Journalism enters the picture when human settlement, daily economy, and political organization grow beyond the scale of the self-informing populace.”

Goeroes zijn altijd dol op nieuwe termen waarvan ze hopen dat het buzzwords worden die gaan rondzingen. Maar ik betwijfel of ‘awayness’ gaat scoren. 

Journalistiek is volgens Rosen: ‘ik ben hier en jij niet en daarom vertel ik wat hier gebeurt.’ 

Journalistiek is dus een verslag van iets dat buiten onze horizon plaatsvindt.  Goh, echt waar joh?

Mag een verslag van iets waar ik wel bij geweest dan ook?