DAGBLAD VAN HET NOORDEN
18 augustus 2000.
ANP
de mensen. En die sensatiezucht bestaat nu eenmaal." (anp)
Utrecht - De forse belangstelling van media voor verdwenen kinderen staat niet in verhouding tot de werkelijke nieuwswaarde. Dat zegt socioloog en mediadeskundige P. Vasterman. Volgens Vasterman maken sommige media onvoldoende hun verantwoordelijkheid waar om nieuws binnen de relevante context te brengen. Hype is mogelijk een te groot woord, maar dat nieuws in forse golfbewegingen over net- en trommelvlies komt, staat volgens Vasterman vast. De moord op Maartje Pieck leidde tot een grote belangstelling voor vergelijkbare nieuwsfeiten.
Reflexbeweging
"Dat is een reflexbeweging van de media", zegt Vasterman, die werkt aan een promotie-onderzoek over mediahypes aan de Amsterdamse universiteit. " Neem het voorbeeld van de 58 Chinezen in de vrachtwagen. Opeens zie je in de weken erna allerlei vrachtwagens opduiken met illegale immigranten. Je krijgt de indruk dat een stroom illegalen binnenkomt. Dat ebt in de maand erna weer weg. Niet dat minder mensen in vrachtwagens worden gevonden, maar de media vinden het dan wel weer genoeg geweest." De groei van het aantal infotainmentprogramma's zorgt voor een vruchtbare bodem voor mediahypes, denkt Vasterman. "Voor tv-programma's als Hart van Nederland en Vijf in het Land is dit aantrekkelijk. Het is menselijk, het is Nederland. Je kunt er gelijk een camerateam heensturen en je kunt het lekker aan de gang houden. De laatste update van de politiewoordvoerder, live, terwijl er eigenlijk niets te melden is." Bij voortdurende media-aandacht krijgen mensen het gevoel dat daadwerkelijk sprake is van een toename van, bijvoorbeeld, het aantal kindermoorden. Harde cijfers logenstraffen die indruk. "Er is helemaal geen plotselinge toename of afname. De vergelijkbare zaken worden door de media bij elkaar gebracht en dan wordt al snel geschreven over een golf. Onterecht. Daarmee creëren de media paniek en bezorgdheid. Journalisten moeten de context neerzetten, duidelijk maken wat de cijfers zijn. In journalistiek draait alles om relevantie. Als je alle details zonder echt nieuws gaat melden, is dat niet journalistiek relevant. Maar het is wel een tre
Bizar
De kindermoorden en verdwijningen voldoen volgens Vasterman aan de klassieke voorwaarden voor een kortstondige hype. "Je hebt een schokeffect nodig dat zo'n zaak neerzet. Iets bizars, een ongelooflijk verhaal. Als Privé schrijft: 'Zag Anton Pieck de moord op zijn kleindochter al aankomen?', is het dus aantrekkelijk geworden voor de media." Dat de stroom berichten over moord en doodslag in een behoefte voorziet, is volgens Vasterman een oud gegeven. " De belangstelling voor het sensationele is zo oud als het nieuws. De eerste kranten van vier eeuwen geleden stonden vol met gruwelijke zaken. Kijk maar naar tv. De meeste films hebben geweld, moord, seksueel misbruik als thema. Het prikkelt de sensatiezucht van
