vrijdag 21 september 2001

Mediachannel: as the media watch the world, we watch the media

AS THE MEDIA WATCH THE WORLD, WE WATCH THE MEDIA

Peter Vasterman

Gepubliceerd in De Journalist van 21 september 2001.

Sinds de harde landing van de nieuwe economie is internet synoniem geworden voor faillissementen, ontslagen en berooide beleggers. Maar daarnaast is er ook nog steeds een ander, meer succesvol internet verhaal te vertellen. In de niet-commerciële sector heeft internet zich ontwikkeld tot een internationaal platform voor allerlei organisaties en instellingen die zich buiten de bestaande media om willen manifesteren. Een interessant voorbeeld is MediaChannel, een internationale portal over media issues die vorig jaar februari werd gelanceerd.


De drijvende kracht achter MediaChannel is mediacriticus Danny Schechter: "We zitten midden in New York op Times Square en wij hebben dus ook letterlijk zicht op de grote media die we kritisch willen volgen. Deze media conglomeraten zien zichzelf als internationale spelers met strategische allianties, fusies en afzetgebieden over de hele wereld, wij streven er ook naar om een mondiale site te zijn die journalisten, onderzoekers, wetenschappers en activisten van ieder continent met elkaar contact kan brengen."

mondiale community
MediaChannel maakt gebruik van de grote kracht van internet, namelijk het ontwikkelen van internationale netwerken van organisaties waardoor een nieuwe kan ontstaan. Het is zo'n typische netwerk site, gebaseerd op de samenwerking met ongeveer 750 zogenaamde affiliaties, organisaties over de hele wereld die zich op de een of andere manier met de media bezighouden. Volgens Andrew Levy, verantwoordelijk voor de werving en selectie van partners, is "de belangrijkste voorwaarde voor deelname dat de organisatie publiceert over media issues als censuur, vrijheid van meningsuiting, mediaconcentratie, kwaliteit van berichtgeving, media-educatie, etc." Diversiteit is belangrijk, niet zozeer de politieke kleur van een aangesloten site. Hoofdredacteur Danny Schechter: "We hebben vaker artikelen gepubliceerd waar ik het niet mee eens was en dat blijven we zeker doen."

Ongeveer de helft van het bestand bestaat uit actiegroepen die zich bezighouden met politieke issues en 'mediawatch' , bij de rest gaat het vooral om netwerksites voor journalisten, online nieuwsdiensten, dagbladen, vakbladen, trainingsinstituten op mediagebied, universiteiten en onderzoeksinstellingen. Hoewel MediaChannel qua onderwerpen duidelijk zeer internationaal is georiënteerd, bevindt driekwart van de aangesloten sites zich in de westerse wereld. Koploper in Europa is Groot-Brittannië met 80 deelnemers. In Nederland is slechts een handjevol organisaties aangesloten, voornamelijk NGO's, en slechts één journalistieke organisatie, het European Journalism Centre.

Met een budget van bijna een miljoen dollar per jaar produceert de relatief kleine redactie (tien mensen inclusief webmasters) een omvangrijke website, die voor ongeveer twintig procent uit zelf geschreven stukken bestaat, de rest is gebaseerd op bijdragen van of links naar de aangesloten partners. Voor die organisaties biedt MediaChannel een internationaal platform waarmee een breed publiek kan worden bereikt.

spider the sites
De openingspagina bevat iedere dag links naar actueel medianieuws, commentaren en een serie achtergrondverhalen van een van de aangesloten partnerorganisaties. Volgens Schechter beschikt de redactie over 'spider the sites' soft ware die het mogelijk maakt om de aangesloten webpagina's te monitoren, bovendien attenderen de aangesloten sites de redactie ook op interessante stukken of onderzoeken. De bezoeker van de portal kan via een keuzemenu meteen doorklikken naar een van de 749 aangesloten organisaties of zich abonneren op een wekelijkse nieuwsbrief.

MediaChannel besteed aandacht aan onderwerpen als mediaconcentratie, vrijheid van meningsuiting, mensenrechten, en natuurlijk vooral ook aan kritische analyses van dagelijkse berichtgeving. Of het nu gaat om de berichtgeving over geruchtmakende G8-top in Genua of de VN conferentie over racisme, telkens zijn er in de rubriek 'The Media Reader: Media on the Media' analyses over de rol van de media en dan bij voorkeur van de hand van een journalist uit Nepal of Maleisië. Daarnaast zijn er verslagen van conferenties voor journalisten, bijvoorbeeld over de vraag hoe de media zouden moeten omgaan met explosieve conflict situaties zoals die Israël, de Balkan of Ruwanda.

toolkits
Behalve actueel nieuws biedt MediaChannel verschillende zogenaamde 'resources': zo is er de Issues Guide met een overzicht van zo'n beetje alle relevante journalistieke issues met bijbehorende debatten, artikelen, rapporten of essays. Een zoekmachine maakt het mogelijk om de hele site en die van alle aangesloten partners te doorzoeken als een grote online databank van media-issues. Naast een boekenhoekje en een overzicht van alle nieuwsmedia over de hele wereld kan de journalist materiaal vinden in de Journalists' Toolkit, kan de actievoerder zijn voordeel kan doen met de Media Access Toolkit en kunnen docenten voor hun lessen over de media gebruik maken van de Teachers' Toolkit. Voor journalisten zijn er links naar stijlboeken, schrijfhulpen, vacatures, databanken en journalistieke trainingen, met bronnen niet alleen in de VS, maar ook in Zuid-Afrika, Zuidoost Azië of Latijns Amerika. In samenwerking met twee Britse partners werkt MediaChannel aan een online 'landkaart' van mondiale mediaconcentraties.

Onder het kopje 'Community' is ruimte voor discussies, vacatures, oproepen en aankondigingen van conferenties, bijeenkomsten of trainingen. MediaChannel fungeert volgens hoofdredacteur Schechter ook als uitlaatklep voor journalisten die stoom kunnen afblazen: "we hebben een reeks van whistleblower verhalen gehad, bijvoorbeeld van een journalist die voor AP TV in Beijing werkte en die werd ontslagen omdat hij nogal fanatiek doorging op mensenrechtenverhalen."

En dan is er nog de weblog van Danny Schechter zelf waar bezoekers op kunnen reageren. Schechter vormt min of meer het boegbeeld van MediaChannel en hij speelt die rol met verve. Hij reist onvermoeibaar de hele wereld af, van congres naar conferentie, en schrijft het ene stuk na het andere.

News Dissector
Als mediacriticus is Schechter een oude rot in het vak. In de jaren zeventig werd hij al een lokale bekendheid in Boston toen hij als 'News Dissector Danny Schechter' bij de progressieve radiozender WBCN-FM de media fileerde. Een merknaam die hij nog steeds gebruikt voor zijn ook voor zijn wekelijks essay bij MediaChannel.

Schechter produceerde talkshows, schreef voor allerlei kranten en tijdschriften en werkte als onderzoeksjournalist voor CNN en ABC's 20/20. In 1987 stond hij aan de basis van Globalvision, een onafhankelijke tv-producent, gespecialiseerd in documentaires en tv-series over mensenrechten en armoede in de Derde Wereld, aids in Afrika, etnische zuiveringen in Bosnië, etc.

Zijn in 1997 gepubliceerde boek "The More You Watch, The Less You Know" bevat een 478 pagina's lange, autobiografisch getinte kruistocht tegen de Orwelliaanse mediaconcentraties, de vercommercialisering, de terreur van de kijkcijfers, de opkomst van tabloid televisie en uiteraard tegen de teloorgang van de kritische documentaire.

alternatief internationaal persbureau
In dit boek lanceerde Schechter al het idee van een 'mediakanaal', maar dan nog als tv-zender, pas later kwam internet in beeld. Omdat het netwerkmodel van OneWorld, de internationale organisatie van NGO's, overeen kwam met zijn eigen ideeën, zocht hij contact met Oneworld in Groot-Brittannië. MediaChannel &endash; een gezamenlijke onderneming van One World Online UK en Schechters eigen bedrijf Globalvision.- werd vervolgens gebaseerd op een vergelijkbaar organisatiemodel met partners over de hele wereld. Verder zijn er niet alleen non profit organisaties als de Reebok Human Rights Foundation, maar ook 'commerciële' sponsors als de Zwitsere energiemultinational ABB. Danny Schechter: "We zouden advertenties kunnen opnemen, maar dit is een non profit site en we willen er geen rommeltje van maken. Daarom zoeken we naar bedrijven zoals ABB die verder geen inhoudelijke zeggenschap hebben, maar die ons willen sponsoren vanuit hun streven naar maatschappelijk verantwoordelijk ondernemerschap."

Naast MediaChannel heeft Globalvision ook een alternatief internationaal persbureau op stapel staan onder de naam The Globalvision News Network (GVNN), gebaseerd op een netwerk van lokale journalisten die een ander geluid kunnen laten horen over gebeurtenissen van internationale betekenis. Voor GVNN dat eind 2001 van start moet gaan, is bedoeld als aanvulling op de hoofdzakelijke Anglo-Amerikaanse nieuwsstromen van de grote persbureaus. Geld blijft een probleem, maar Schechter is ervan overtuigd dat dit soort websites het langer zullen volhouden dan al die door goudkoorts verblinde dotcom-bedrijven.