De risico’s van een grote brand in een chemisch bedrijf worden vaak hoger ingeschat dan die van een brand in de vrije natuur. Hoe versla je zo’n chemiebrand kritisch en verantwoord zonder onnodige verontrusting te veroorzaken?
Het Expertisecentrum Journalistiek organiseert op 16 mei samen met het RIVM, de UvA, GGD Groningen en Brandweer Groningen een symposium voor journalisten die vaker in het bluswater hebben gestaan.
‘Geen gevaar voor de volksgezondheid’, zeggen de autoriteiten vaak direct na het uitbreken van een grote brand of chemieramp. Een boodschap die suggereert dat er geen gevaarlijke stoffen zijn vrijgekomen. Maar met de opstijgende gifwolken op de achtergrond gaan de alarmbellen juist rinkelen bij deze geruststellende woorden. Zowel bij de omwonenden die zich zorgen maken, als bij de verslaggevers ter plekke die meteen kritische vragen gaan stellen, toxicologen raadplegen en lijsten publiceren met giftige stoffen die in rook zijn opgegaan.
Als de burgemeester en de brandweer daar vervolgens op reageren met nieuwe maatregelen zoals extra metingen en het openen van meldpunten, voedt dat weer de verontrusting en de argwaan. En dat leidt weer tot verontrustende koppen in de kranten. Zo escaleert de zaak, waardoor de beleving van de risico’s wordt versterkt. Het gevolg is dat de risico’s van een chemiebrand veel groter lijken dan die van een heide of bosbrand, terwijl er toxicologisch weinig verschil is.
De vraag is dan ook hoe kun je bestuurders en rampenbestrijders kritisch bevragen over de gifwolk, zonder deze escalatie te versterken en onnodige verontrusting te veroorzaken? Hoe kun je hier op een goede manier over berichten, rekening houdend met de kloof tussen de feitelijke risico’s en de manier waarop burgers risico’s ervaren?
Vanuit drie perspectieven kijken we naar oplossingen: hoe gevaarlijk is een chemiebrand werkelijk? Hoe nemen we die risico’s waar? En hoe verslaan de media de brand en de hele nasleep?
Sprekers zijn:
- Toxicoloog Frans Greven (Gezondheidskundig adviseur gevaarlijke stoffen van de GGD Groningen), zie interview Eenvandaag
- Daniëlle Timmermans (hoogleraar Risicocommunicatie en Volksgezondheid bij de VU en Chief Science Officer Risicocommunicatie bij het RIVM)
- Peter Vasterman (mediasocioloog van de UvA, gespecialiseerd in mediahypes), zie: analyse van de brand in Moerdijk
Zij presenteren een checklist voor verslaggevers: welke vragen zijn van belang als er giftige stoffen vrijkomen?
Een journalistenpanel reageert vanuit de praktijk:
- ANP-hoofdredacteur Marcel van Lingen
- RTV Rijnmond verslaggever Leo Roubos
- Leeuwarder Courant redacteur Willem Bosma
- Hugo van der Parre van de researchredactie van NOS Nieuws.
Dagvoorzitter: Bas Mesters, directeur Expertisecentrum Journalistiek.
Locatie: Conferentiezaal van het NRC café (Rokin 65); 14.00 tot 16.30 uur. Na afloop borrel.
Entree: gratis, wel vooraf aanmelden via: info@expertisecentrumjournalistiek.nl
Voor meer achtergrondinformatie download het onderzoeksrapport Rook bij branden. Aanpassing berichtgeving op grond van perceptieonderzoek
Voor meer achtergrondinformatie download het onderzoeksrapport Rook bij branden. Aanpassing berichtgeving op grond van perceptieonderzoek
