zondag 23 februari 2014

Ethische besef ontbreekt bij de freelancers die de woonplaats van Benno L onthulden


Op De Nieuwe Reporter verscheen een terugblik op de journalistieke ophef over het bekend maken van de nieuwe woonplaats van Benno L: Reconstructie: Rumoer over de onthulling vande woonplaats van Benno L. Geschreven door Elif Isitman en Theresia Schouten die voor deze primeur tekenden. 


Een korte reactie. 

Dit is natuurlijk geen reconstructie, maar een terugblik van enkele hoofdrolspelers, wederhoor ontbreekt volledig. De auteurs betreuren het dat er een discussie over journalistieke ethiek uit voort is gekomen in plaats van een debat over de “plaatsing van zedendelinquenten” (moet dat niet ‘ex-zedendelinquent’ zijn overigens?).

Maar die discussie was toch te voorzien? Evenals de ophef onder de buurtbewoners?
De vraag is waarom beide auteurs in dit artikel niet ingaan op hun eigen afweging om dit ‘nieuws’ ter publicatie aan te bieden. Ze verschuilen zich achter de stelling dat ze er een nieuwsverhaal van wilden maken maar wel met “genuanceerde, niet sensationele inslag.”  

Maar dat ‘niet-sensationele’ verhaal onthult toch ook de verblijfplaats van Benno L.? Hebben de auteurs op enig moment overwogen om het verhaal niet aan te bieden, omdat er wellicht ongewenst maatschappelijke gevolgen zouden kunnen zijn (zoals het onmogelijk maken van de terugkeer van Benno L. in de samenleving)? Die indruk krijg je niet in deze reconstructie, het verzoek van de woordvoerder van de reclassering om alles te anonimiseren wordt genegeerd door het duo. Alles voor de primeur kennelijk.  

Ook het argument dat het ging om de overwegingen van de burgemeester om hem in Leiden te laten wonen, is weinig steekhoudend, want met de publicatie zou de burgemeester onherroepelijk in een lastig parket terecht komen. Vooral ook omdat hij zijn beslissing niet aan de buurt heeft meegedeeld. Die ‘doofpot’ invalshoek die de auteurs hanteren staat natuurlijk garant voor verontwaardiging bij die buurtbewoners.

Kortom als deze freelancers in de dagen voorafgaand aan de publicatie goed hadden nagedacht over de gevolgen, zouden ze dan nog steeds hebben gepubliceerd? Of waren ze bang om deze primeur uit handen te geven? Die ethische afweging ontbreekt in deze ‘reconstructie.’

Dan de veeg uit de pan die Volkskrant-redacteur Gidi Heesakkers krijgt: onduidelijk blijft wat er niet aan haar verhaal over de affaire zou deugen. Behalve dan de kwalificatie dat een van beide een beginnend journalist zou zijn, wat blijkbaar niet zo is. Daar valt over te twisten. 

De auteurs: “Hoewel het artikel nog steeds onvolledig lijkt en erg eenzijdig door feiten die niet worden genoemd, geeft Heesakkers aan niks meer te willen veranderen omdat zij de gebeurtenissen afkeurt. Ze biedt hierbij wel haar medelijden aan.” Hier krijgt Gidi zomaar het verwijt dat ze vooringenomen is omdàt ze de publicatie van de woonplaats van Benno L. afkeurt. 

Dat is nogal een aanval op de integriteit van de VK-journaliste. Daarnaast zouden ze als ‘ervaren journalisten’ moeten weten dat het niet erg professioneel is om je bronnen zoveel zeggenschap te geven in het verhaal.  


De auteurs sluiten af met opmerkingen over een ‘achterhaald fatsoensdebat’, kennelijk is een ethische afweging niet meer relevant omdat nieuws overal verkrijgbaar is. Dat is een merkwaardige stellingname: ieder professioneel nieuwsmedium dient zich iedere dag weer af te vragen of het naar buiten brengen van dat nieuws wel een publiek belang dient. 

Het feit dat andere media het nieuws toch wel zullen brengen, doet daar niets aan af. De publicatie van de verblijfplaats van Benno L. creëert een nieuwe werkelijkheid, en daar zullen ook die ethische media over moeten schrijven.