April 12, 2006
'Het is oppassen voor volksgerichten'
Al die jaren heeft ze gezwegen. Nu treedt ze uitgesproken naar buiten. Omdat ze haar vader al zo lang mist. Haar wanhoop en haar emoties zijn echt. Ook al passen ze in de geregisseerde aanpak van Maurice de Hond om haar vader Ernest Louwes vrij te krijgen. Een campagne met gevaarlijke kantjes, vinden deskundigen.
Mediasocioloog en rechtsgeleerde hekelen De Honds publieke beschuldiging van moord
door CASPAR VAN OIRSCHOT
DEVENTER - 'Betrokken burger' Maurice de Hond beschuldigt 'klusjesman'
M. de J. al maanden van moord op de weduwe Wittenberg. Mediasocioloog
Peter Vasterman veroordeelt dat: 'We moeten oppassen voor
volksgerichten.' Rechtsgeleerde prof. Peter Tak: 'Ongehoord en ongepast.
Je krijgt trial by media, absoluut verkeerd.'
De pogingen die Maurice de Hond en een groep betrokken vrijwilligers sinds januari doen om Ernest Louwes vrij te krijgen, dupeert derden. 'Klusjesman' M. de J. is het voornaamste slachtoffer. De Hond wijst hem aan als moordenaar, mede om Louwes vrij te pleiten. Maar De J. is momenteel geen verdachte, zegt justitie. De J.'s advocaat heeft dan ook aangifte van smaad en laster gedaan tegen De Hond. Afgelopen maanden benadrukte de opiniepeiler vooral de in zijn ogen gebrekkige bewijslast tegen de fiscaal-jurist.
Deze week gooit De Hond er een
pak emotie bovenop. Door Louwes' dochter Sabine haar verdrietige
verhaal te laten doen in verschillende media, wil de campagneman de druk
op het OM en minister Donner verder opvoeren. Ook zijn een
advertentiecampagne en een handtekeningenactie op touw gezet.
Fouten
Henk Vonk, gepensioneerd leraar, beschouwt zichzelf als gezagsgetrouw,
behept met een scherp ontwikkeld rechtsgevoel. Hij is actief in de
groep-De Hond en verdedigt diens aanpak. Na jaren van vergeefs brieven
schrijven over de zaak aan justitie, Kamer, Koningin en de media klopte
De Hond in januari bij Vonk aan. 'De zoetsappige benadering heeft niet
gewerkt. De beschuldiging van moord is geoorloofd omdat er volop
aanwijzingen tegen De J. zijn. Daarnaast is het tactiek, helpt het om de
boel los te krijgen. De belangen zijn zo groot, het gaat niet alleen om
deze zaak, maar om de rechtsstaat. We hebben de rechtspraak in onze
beschaafde samenleving overgedragen aan het gezag. Maar wat als het
gezag faalt? Fouten maken is reeel, maar niet op je fouten terugkomen
niet.' Het risico bestaat dat de strategie van De Hond en consorten
leidt tot een volksgericht, erkent ook Vonk. 'Ongewenst, dus moeten
Openbaar Ministerie en Justitie juist kritisch naar zichzelf kijken.'
Mediasocioloog Peter Vasterman zet grote vraagtekens bij de handelwijze
van Maurice de Hond en consorten. 'Deze zaak borduurt voort op de
Schiedammer moord en de Twee van Putten: het gaat om het vertrouwen in
de rechtsstaat. Voor de media een aantrekkelijke zaak - zeker nu dochter
Louwes haar verhaal doet -, want concreet en met nieuwswaarde. De Hond
heeft een grote reputatie, is een topper in het krijgen van publiciteit
en weet via de media grote druk te zetten op justitie. De wederpartij,
het Openbaar Ministerie, kan meestal geen informatie geven. Dus ontstaat
een eenzijdig beeld van de zaak. Bovendien: misdaad scoort.'
Te gretig
Vasterman: 'De media hoeven niet alle speculaties en uitspraken van het
kamp De Hond in de zaak te melden, ze zijn te gretig. Ze moeten zich
realiseren dat De Hond met een kruistocht bezig is. Je moet wel aandacht
besteden aan de zaak, maar pas op met de manier waarop.'
Vasterman denkt dat internet een belangrijke rol speelt in de afweging
van media: 'Het staat al op internet, dus dan kunnen wij het ook wel
melden... Maar op internet gelden helemaal geen spelregels of ethiek.
Dat kan leiden tot snelle lynchpartijen op het net.' Gaat dat vaker
gebeuren? 'Dat zou kunnen. Omdat het vertrouwen in justitie minder wordt
gaan mensen zelf beschuldigen.' Een slechte zaak vindt Vasterman: 'De
vervolging en rechtspraak zijn niet voor niets in handen van het OM en
justitie. Als De Hond zijn zin krijgt zou het kunnen dat meer zaken zo
gespeeld gaan worden: trial by media. Daardoor wordt de kans op foute
besluiten van justitie alleen maar groter.'
Rechtsgeleerde prof.dr. Peter Tak sluit zich daarbij aan: 'De Honds
manier van doen kan ik niet billijken. Rechtspraak via de media is
absoluut verkeerd. Ik snap dat De Hond zich mede laat leiden door
emoties, maar we hebben hier nog altijd scheiding der machten. Ik vind
het niet acceptabel dat burgers buiten de daarvoor bestaande procedures
anderen beschuldigen. Bovendien: minister Donner is wijs genoeg om zich
niet te laten beinvloeden.'
