woensdag 23 januari 2008

Framing: "Wetenschappers kapot en verslagen"

Vandaag maakten onderzoekers van het UMC bekend dat er bij een experimentele behandeling van patiënten met acute alvleesklierontsteking tegen de verwachting in 24 mensen zijn overleden. Bij de controlegroep overleden negen patiënten, in totaal ging het om 296 deelnemers. De experimentele groep werd behandeld met probiotica: goede darmbacteriën die de groei van schadelijke bacteriën tegengaan.

In de berichtgeving vanmiddag viel me op dat het Radio 1 Journaal en het RTL nieuws bij de opening van het bericht benadrukten dat "de onderzoekers er kapot van waren."

RTL Nieuws begint de reportage met beelden van de persconferentie: "aangeslagen doen de onderzoekers van het UMC hun verhaal. 'Wij zijn hier kapot van', zegt de onderzoeksleider.

Waarschijnlijk was onderstaand ANP-bericht daar debet aan:

UTRECHT (ANP) - Onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC) zijn kapot en verslagen na de uitkomsten van een Nederlands wetenschappelijk onderzoek naar de werking van probiotica op het remmen van een alvleesklierontsteking. Het UMC maakte woensdag bekend dat bij dit onderzoek mensen zijn overleden. (...) Volgens de onderzoekers zijn de uitkomsten van het onderzoek dramatisch en volstrekt onverklaarbaar. Op het moment dat de resultaten duidelijk waren, werd het doodstil, aldus Gooszen.


NRC Handelsblad daarentegen opende de voorpagina met het bericht (Proef nieuw middel leidt tot sterfte)waarin dit aspect helemaal niet aan bod komt. De Volkskrant heeft het ook niet als uitgangspunt gekozen, maar meldt op basis van het ANP-bericht wel dat:"Volgens het UMC de onderzoekers zeer zijn aangeslagen."

De grote nadruk in de nieuwsopeningen op de verslagenheid van de artsen fungeert als een perfecte bliksemafleider. Deze zaak zou natuurlijk snel kunnen leiden tot allerlei lastige vragen en een groeiende verontwaardiging, kortom tot een heus medisch schandaal, maar dat proces kan op deze manier effectief in de kiem worden gesmoord. Er valt de onderzoekers niets te verwijten, ze hadden dit zelf totaal niet verwacht. In het persbericht van het UMC wordt de zaak overigens heel neutraal gepresenteerd, dat wijst niet op bewust newsmanagement vooraf, maar blijkbaar hebben de verslaggevers bij de persconferentie wel de 'we zijn er kapot van' invalshoek overgenomen. Een mooi voorbeeld van framing.

De verslaggever van RTL Nieuws ter plekke maakt de zaak nog "onschadelijker" door te melden dat 70 procent van deze patiënten hoe dan ook op korte termijn zou zijn overleden. In NRC Handelsblad staat overigens dat een op de tien mensen overlijden aan deze aandoening. Dat geeft weer een andere kijk op de zaak.